انجمن کاربران لینوکس ایران - تکنوتاکس سابق

نسخه ي کامل: «کد»، قانون است!
شما در حال مشاهده نسخه ي متني اين صفحه هستيد. مشاهده نسخه کامل تر با قالب بندي صحيح
یک پروفسور حقوقدان آمریکایی به صراحت گفته است که «کد» نوعی «قانون» است.
میدانید چرا؟
تاجایی که بنده مطالبی خواندم و فهمیدم، از آنجا کد قانون است که همانند قانون عمل میکند. یعنی عملا کنترل میکند. در سطح وسیع. حتی گاهی از قانون های کلاسیک هم مستحکمتر و با نفوذ و گستردگی بیشتر.
فرضا ویندوز میکروسافت در سراسر جهان استفاده میشود و میتواند الگو و دستورات مستقیم و غیر مستقیم توسعه دهندگان آنرا به روشهای مختلف در جهان حاکم کند - در آینده نقشه هایی برای مستقیم تر و شدیدتر و شکست ناپذیر کردن این تحمیل وجود دارد که میگویند درحال حاضر نیز کدهای آن و اولین نمونه های واقعی از آن پیاده سازی شده است؛ مثلا در ویندوز ویستا! ویندوزی که بخشی از منابع رایانهء شما را جهت کنترل هرچه بیشتر و تامین تضمین اجرای دستورات توسعه دهندگان آن مصرف میکند؛ شما را وادار به خرید سخت افزاری جدید و قدرتمند مجهز به ویژگیها و واحدهای سخت افزاری جدید پیش بینی شده برای زنجیر کردن خودتان میکند.
آیا مستندات و مجوز این ویندوز را خوانده اید؟ اختیاراتی که در گذشته وجود داشتند در آن نفی شده است و حق اعمال و محدودیتهایی که سابقا زشت و غیرقابل توجیه بودند در آن گنجانده شده است؛ گرچه بعضی در لفافه و با الفاظ و جمله بندی های مبهم. مثلا در آن آمده است که سیستم عامل حق دارد بطور خودکار و حتی بدون اطلاع کاربر خیلی اعمال منجمله پاک کردن برنامه ها یا اطلاعات مورد نظرش را که نامشروع یا خطرناک تشخیص داده است انجام دهد.
حال تا چه حد این سیستم عملا بکار گرفته شود بستگی به سیاست و ظرفیت موجود دارد.
همواره طراحان این سیستمها کارشان را به آرامی و با سیاستهای خاص و متدهای روانشناسی و جامعه شناسی انجام میدهند.
آنها با فیدبکهای جامعه خویش را هماهنگ میکنند و با حرکتی گاه خزنده و گاه چابک و سریع از تمامی فرصتهای موجود استفاده میکنند.
گاهی گامهای بزرگ برداشته میشود. ویندوز ویستا گامی در پیش چشمان ماست.
شاید بشر نباید به این سو میرفت و بر اثر اهمال خیلی زود و غیرمنتظره این واقعیت ها موجود شدند. حالا چه میتوان کرد؟!!

نویسندهء کد توانایی و اختیارات و محدودیتهای کاربران را تعیین میکند. میتواند رایانهء آنها را تحت کنترل مستقیم و غیرمستقیم داشته باشد.
به اطلاعات آنها دسترسی آشکار یا پنهان داشته باشد.
و خلاصه یک نرم افزار که عمومیت بسیار دارد، در مجموع یک جامعه و حتی جهان را تحت تاثیر قرار میدهد؛ این قابلیت وجود دارد و درواقع عملی هم شده و تاثیر هم گذاشته. منتها کو چشم بینا! کسی که دید عمیق داشته باشد و بتواند تصویر کلی را هم ببینید.
میگویند یک وزغ را اگر در ظرف آبی انداخته و آب را به آرامی گرم کنیم متوجه نمیشود و دست آخر پخته شده و میمیرد!
جامعهء بشری نیز چنین خصوصیاتی دارد و این یک متد شناخته شده است که سیاستمداران و افراد مختلف همواره از آن استفاده و سوء استفاده کرده اند و میکنند.
بعضی فکر میکنند این حرفها اغراق و غیرواقعی است. اما درواقع اینطور نیست. شاید آنها انتظار دارند که کسی با کارد دنبالشان کند تا بگویند براستی اتفاق جدی و خطرناکی رخ داده است و میتواند نتایج فاجعه باری داشته باشد.
درمورد اینکه «قانون کد» براستی چه کرده و میکند و میتواند در آینده بکند و اگر کنترل روزافزون تولید کنندگان نرم افزار انحصاری مهار نشود ممکن است تا کجا پیش رود و چه عوارضی داشته باشد میتوان زیاد بحث کرد. کمی حجیم و پیچیده است.
امیدوارم افراد متوجه بشوند که این مسئله براستی چیست، چطور عمل میکند، نمودهای آنرا حدس بزنند، و اهمیت آنرا دریابند.
امروز تلفنهای همراه برای کنترل و جاسوسی از ما، در موقع لازم، محتوی ویژگیها و امکانات آشکار و پنهان زشتی هستند و چه کسی میداند چه چیزهای دیگری ممکن است در آنها و در وسایل دیگر دیجیتال باشد یا در آینده گنجانده شود!
بخاطر اینکه اکثر نرم افزارهای آنها انحصاری است و ما امکان تغییر آنها را نداریم. حتی امکان بررسی کامل و دقیق کارهایی که آنها انجام میدهند نیست و در آینده با سیستمهایی که در حال حاضر هم موجود شده اند این جنبه ها بیشتر امکان پنهان بودن دارند و تقریبا غیرقابل شکست و دید خواهند شد.
شاید ما فکر میکنیم برای اینکه کسی در مرگ کودکی مسئول بدانیم، برای اینکه منشاء فقر و نابرابری اقتصادی را، فسادها را، بیمار شدن دموکراسیها را، فجایع را، شناسایی کنیم، باید چیزی واضحتر و مستقیم تر وجود داشته باشد و سیستمهای تجاری و علمی و انحصارها و قدرتهای نهفته در پس آنها آنقدرها نمیتواند دشمن خطرناکی باشد و ارتباط مهمی با مسایل خشن و بزرگ و حکومت و سیاست و چیزی مثل نیروی نظامی نیز ندارد.
اما آیا براستی مطمئن هستیم؟
امروز بنظر میرسد دنیا را براستی اقتصاد و تجارت، حداقل بخش بزرگی از آنرا، کنترل همه جانبه میکند.
و این تجارت جنبه های کثیف و غیرانسانی زیادی دارد. جنبه هایی که اخلاق در آنها رعایت نمی شود.
چیزی مانند رایانه که امروز شاهرگ تمدن بشری شده است نیاز به حفاظت و پاکسازی بیشتری دارد.

در یک دموکراسی واقعی، قانون را نباید یک عدهء معدود اقلیت ذی نفع وضع کنند.
بلکه باید مردم در آن دخیل باشند. باید آزادی و شفافیت باشد.
اگر امروز جزییات مهم را نادیده بگیریم، فردا دیر خواهد بود. هر روز هزینه سنگین تر و راههای بازگشت کمتر و سخت تر خواهند شد.

آقای استالمن بخوبی متوجه خطر کنترل تجارت بر زندگیهای مردم و تمدن بشری شده است. این کنترل در مقوله ای مثل رایانه به گستردگی و دقت و استحکام بی سابقه ای در تاریخ بشر رسیده است یا خواهد رسید (اگر جلوی آن گرفته نشود). یک ابزار قدرتمند شگرف در خدمت قدرت طلبان.

استالمن میگوید تجارت نباید قدرت سیاسی داشته باشه. این در تمام ابعاد است. یک جنبهء مهم و تخصص ایشان که تقریبا زندگی و حرفهء خود را به پاکسازی آن اختصاص داده اند، نرم افزار و رایانه است.

تجارت ذاتا و طبیعتا منشاء انحراف است. باید کنترل شود، نه اینکه آن بر ما حاکم و کنترلگر شود.