[Folaani]

با اینهمه پول آدم میتونه سخت افزار بهتری بخره یا ارتقای سخت افزاری بده.
ضمنا در خیلی کشورها مردم فقیر هستن و پرداخت اینهمه هزینهء اضافه براشون سخت یا گاهی غیرممکن هست.

===================================================

بعد یک نکتهء جالب که اینجا بنظرم رسید (و مستقل از بحث جاری هست، اما در این تاپیک و این پست بیان میکنم) اینه که نرم افزار ذاتا با تولیدات صنعتی فیزیکی فرق داره.
چرا؟
چون برای تهیهء هر کپی از نرم افزار هزینه و مواد و کاری که مصرف میشه نزدیک به صفر هست؛ درصورتیکه قیمت اون با این واقعیت تناسب نداره.
شاید بگید خب برای تهیهء نرم افزار هم در ابتدا زحمت زیادی کشیده میشه و سرمایه گذاری میشه و غیره. اما این زحمت و هزینه درمورد بقیهء تولیدات صنعتی هم هست (کجای نرم افزار در این زمینه خیلی استثنایی هست؟). مثل اتومبیل، سخت افزار و خیلی چیزهای دیگه. اما اونها نهایتا مثلا یک اتومبیل یا یک دستگاه صوتی تصویری و غیره ای رو تولید میکنن که هر کپی و نمونهء تولید شده ازش مواد زیادی مصرف میکنه، وقت و انرژی قابل توجهی میبره، هزینهء قابل توجهی میبره و غیره. و قیمت اون وسایل حداقل درقبال یک چیزی هست که واقعا خرجها و واقعیت فیزیکی داشته و بخش قابل توجهی از پولی که میپردازید عملا توجیه شده هست و چیزی واقعی و فیزیکی رو خریداری میکنید و ضمنا روشی هم وجود نداره که کسی بتونه این نیازها رو دور بزنه و خودش بدون مصرف این چیزها یک کپی بی نقص تولید کنه.
پس واقعا یک تفاوتی میان نرم افزار با سخت افزار و بقیهء تولیدات صنعتی هست.
کسی هم نمیتونه بگه طراحی و ایجاد اولیهء نرم افزار از بقیهء اختراعات و محصولات صنعتی خیلی سخت تر و هزینه برتر هست (و دستاوردهای نرم افزار آزاد با روش جالب اون خودش گواه لزوما سخت و هزینه بر نبودن این امر هست). پدر خود من صنعتگر و تولیدکنندهء صنعتی بود (سه اختراع هم به ثبت رسوند) و من فنی هم هستم و توی رشته های دیگه ای مثل الکترونیک هم تجربهء عملی دارم. باید بگم ابتکار و تولید اولیه توی اون کارها اگر سخت تر نباشه آسونتر و با هزینهء کمتر هم نیست. در چنان فیلدهایی بقدر نرم افزار دنیای ایدئال نداریم که اینقدر مفرح باشه و ضمنا بتونیم فکر رو مستقیما بدون محدودیت مادی و به سرعت به محصول عملی تبدیل کنیم.

حالا شما هزینهء یک کپی از نرم افزار رو با قیمتی که روش زده میشه مقایسه کنید.
مثلا فرض کنیم ویندوز 300 دلار باشه. هزینهء یک کپی رو هم مثلا 2 دلار فرض میکنیم (نمیدونم بقدر کافی نزدیک هست و اگر نه، اینکه خیلی کمه یا زیاده رو بگید).
پس قیمت یک کپی از ویندوز 150 برابر هزینهء واقعی اون هست.
تازه حتی ضروری نیست این هزینهء تولید کپی فیزیکی بر روی سی دی و بسته بندی و چاپ و غیره هم باشه و هزینه میتونه نزدیک به صفر باشه و نرم افزار رو بسادگی کاربران خودشون کپی کنن یا مثلا روی شبکه بصورت دانلود دریافت کنن.
اما درمورد یک اتومبیل یا دستگاه صوتی تصویری چی؟ آیا همین نسبت رو داریم؟
بنظرم نسبت باید خیلی کمتر باشه.
اما با این وجود این صنایع کفاف خرج خودشون رو که میدن هیچ، اکثرا سودهای هنگفتی هم دارن و مدیران و طراحان و کارگران اونها از درآمد خودشون راضی هستن.

پس درمورد نرم افزارهای انحصاری شما پول زیادی رو درواقع بابت هیچی میپردازید؛ البته هیچی که نه، بابت انحصارها و ساختارها و غیره که عواملی تصنعی یا حداقل بشرساخته و قابل گریز هستن.
و ضمنا این نرم افزارها به تعداد کپی های خیلی زیاد مورد نیاز هستن و تکثیر میشن و به فروش میرن. بنابراین ما یک جابجایی عظیم پول رو شاهد هستیم.
به همین خاطره که مثلا بیل گیتس ثروتمندترین فرد جهان میشه.
و میکروسافت یک شرکت با سرمایهء عظیم.
درحالیکه با یک درآمد خیلی کمتر برنامه نویسان نرم افزار آزاد میتونن بصورت تمام وقت کار کنن و هرچی میخواید براتون بسازن (اگر ازشون حمایت کافی بشه و آزادی قانونی و دسترسی آزاد به اطلاعات لازم داشته باشن و خوب سازماندهی بشن).
این مسئلهء درآمدهای عظیم بدون تناسب، در درجهء اول بهم خوردن تعادل اقتصادی رو نشون میده که اصلا چیز خوبی نیست. پول هم در درون ملت ها و جامعه ها به سمت این شرکتها و افراد میره و هم از کشورهای فاقد تولید نرم افزارهای فراوان اساسی با کیفیت و گران (که انحصارهای فکری خودشون این رو بقا میدن و تشدید میکنن)، به سمت کشورهای دیگر سرازیر میشه.
در درجهء بعدی این ثروت باعث قدرت زیاد در دست این افراد و شرکتهایی معدود میشه که باز خودش خطرناک هست. عجیب نیست که این افراد میتونن براحتی قوانینی رو که میخوان گسترش بدن یا حتی قوانین کاملا جدید به نفع انحصار خودشون ایجاد کنن؛ بدون خواستن نظر عموم و در نظر گرفتن منافع عموم.

حالا شما مقایسه کنید سیستم امکان پذیر بر اساس نرم افزار آزاد را!
قیمتش تقریبا صفر یا مقدار خیلی کمتری که یک تناسب معقول رو با واقعیت هزینه ها داره.
حتی اگر بخوایم به برنامه نویسان نرم افزار آزاد حقوق خیلی خوبی هم بدیم (شاید بخوایم این دستمزدها رو از محل مالیات بپردازیم یا روشهای دیگری که استالمن برای چیزهایی مثل هنر پیشنهاد کرده) بازم قیمت نرم افزار آزاد میتونه بسیار کمتر از نرم افزار انحصاری باشه.
بعد شما کد منبع و تمام اختیارات لازم رو هم دارید و این خودش یک مزیت بزرگه.
نرم افزار آزاد دانش محدود نشده هست و بچه های ما میتونن هرچی میخوان در دانشگاه یاد بگیرن و باهاش کار کنن و دیگه بفکر تفاوت ویندوز و لینوکس نباشن و اینکه کدوم ازش پول درمیاد و باید دوتاش رو یاد گرفت.
مشکل انحصار طلبی و سیاست های مخرب تجاری مثل فرمتهای رمزی و محدود شده و غیره هم حل میشن.
مشکل جاسوسی و غیره هم حل میشه.
خلاصه سیستمی که بر اساس نرم افزار آزاد باشه پتانسیل مزایای متعدد بزرگی رو داره که بارها و بطور ذاتی از نرم افزار انحصاری بهتر عمل میکنه (حداقل تئوری که این رو میگه و ما شواهد عملی هم امروز براش داریم که درصورت حمایت رسمی و کامل در سطح کشورها و جهان از این سیستم احتمالا وضعیت خیلی بهتر هم خواهد شد).
منتها اوج این مزیت ها موقعی دیده خواهد شد که حکومتها و مردم جهان واقعا این سیستم زیبا و معقول رو بپذیرن و ازش حمایت کافی بکنن.